معرفی بهترین کودها برای رشد و میوه دهی درختان
برای رشد و گل دهی درختان میوه، باید نیازهای غذایی درخت تامین باشد. گیاهان و درختان نیازهای متفاوتی دارند؛ بنابراین هیچوقت نمی توانیم یک کود مشخص را به عنوان بهترین کود درخت میوه معرفی کنیم. برای انتخاب بهترین کود درخت میوه، اول باید بدانیم درخت ما به چه املاح و مواد غذایی نیاز دارد.
در این مطلب بهترین کودها برای رشد و میوه دهی درختان را معرفی می کنیم. همچنین توضیح می دهیم که چطور می توان بهترین کود مورد نیاز درخت میوه را تشخیص داد.
تاثیر کود بر رشد درخت
رشد سریع درختان میوه و پربار بودن محصول درخت، مهم ترین هدف باغداران و کشاورزان است. برای تقویت رشد درختان، باید کودهای لازم به درخت اعمال شوند.
درختان میوه برای رشد و باردهی به مواد مغذی مختلفی نیاز دارند. مهم ترین منابع غذایی مورد نیاز گیاهان و درختان، نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و ریزمغذی ها هستند. این مواد از طریق کودهای آلی، کودهای شیمیایی و کودهای ریزمغذی به درخت اعمال می شوند. با تامین مواد غذایی مورد نیاز در مقادیر مناسب می توان رشد و باردهی درختان میوه را بهبود بخشید.
البته رشد درخت میوه تنها به مصرف کود وابسته نیست. برای رشد درختان و میوه دهی آن ها باید مجموعه ای از شرایط فراهم باشد. رشد درختان میوه علاوه بر کوددهی به عوامل مختلفی مثل نوع درخت، شرایط محیطی، آبیاری به موقع، عملیات مدیریت باغ، اصلاحات مکانیکی و ساختار ژنتیکی درختان بستگی دارد.
بهترین کود درخت میوه کدام است؟
برای رشد و میوه دهی درختان، باید منابع مغذی در اختیار درخت قرار بگیرند. مواد مغذی از طریق کودهای آلی، کودهای شیمیایی و ریزمغذی ها به گیاه می رسند.
کود آلی:
کودهای آلی یا کود ارگانیک، منبع غنی از مواد غذایی برای گیاهان و درختان هستند. کودهای آلی از کود حیوانی (مثل کود گاوی، گوسفندی، مرغی)، کمپوست ها و کود سبز تشکیل می شوند. از دیگر انواع کودهای ارگانیک می توان پودر خون، کنجاله سویا و کود ماسه سبز را نام برد. معمولا بر روی بسته بندی کودهای ارگانیک سه حرف انگلیسی NKP وجود دارد. این حروف مخفف شده عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم هستند.
مزایای کود ارگانیک برای درختان میوه به شرح زیر است:
- کود ارگانیک باعث بهبود ساختار خاک و افزایش ظرفیت نگهداری آب می شود.
- کودهای ارگانیک آهسته رهش هستند؛ یعنی مواد مغذی را به آهستگی و به طور پیوسته آزاد می کنند.
- کودهای حیوانی از فرسایش خاک جلوگیری می کنند.
- کودهای ارگانیک بر افزایش مقدار هوادهی خاک تاثیرگذارند.
- کودهای جامد حیوانی ازت بالایی دارند. این کودها به رشد سریع درخت و افزایش میوه دهی و گلدهی درخت کمک می کنند.
کود شیمیایی:
کودهای شیمیایی دسته دیگری از کودهای مغذی هستند که بر رشد درختان و گیاهان تاثیرگذارند. کودهای شیمیایی انواع مختلفی دارند؛ یعنی تامین کننده منابع مغذی مختلفی برای گیاه و درخت هستند. کودهای تامین کننده ازت، پتاسیم و فسفات از مهم ترین کودهای شیمیایی مورد استفاده درختان هستند.
برخلاف کودهای طبیعی که جذب و انتشار آهسته ای دارند، کودهای شیمیایی به سرعت جذب می شوند. اثرات مثبت استفاده از کودهای شیمیایی را چند روز بعد از مصرف کود می توان دید. اما آبشویی مواد غذایی از خاک در کودهای شیمیایی بیش تر از کودهای آلی است. یعنی اگر بعد از کوددهی، بارش شدید باران یا آبیاری بیش از حد نیاز انجام شود، مواد مغذی از خاک شسته می شوند و خاک، مواد مغذی که از طریق کود شیمیایی دریافت کرده است را از دست می دهد.
ریز مغذی ها:
کودهای ریزمغذی به آن دسته از کودها گفته می شود که مواد مغذی اصلی (شامل نیتروژن، پتاسیم و فسفر) را در حد کمی تامین می کنند، اما رشد گیاه بدون این مواد مختل می شود. از مهم ترین ریزمغذی ها می توان به کودهای آهن، روی، منگنز، بُر، مس و کلر اشاره کرد. این منابع برای رشد و عملکرد مطلوب گیاه حیاتی هستند.
بهترین روش مصرف کودها، استفاده از ترکیب کودهای آلی و شیمیایی و ریزمغذی ها است که به صورت متعادل در طول فصل رشد به درخت داده می شوند. میزان مصرف بسته به نوع درخت، سن، شرایط خاک و شرایط محیط متفاوت است و لازم است با کارشناس کشاورزی مشورت شود.
چه عوامل دیگری بر رشد درخت میوه تاثیرگذارند؟
همانطور که گفتیم، کشاورزان برای رشد درخت میوه و میوه دهی بیش تر، درختان را کوددهی می کنند. اما کوددهی درختان به تنهایی نمی تواند رشد درخت را به بیش ترین حالت ممکن برساند.
علاوه بر کوددهی، شرایط محیطی هم نقش مهمی در رشد گیاهان دارند. از مهم ترین عوامل موثر بر رشد درخت می توان به عوامل زیر اشاره کرد:
- شرایط نوری مناسب
- دمای مطلوب
- رطوبت مناسب هوا
- آبیاری منظم زمین
- از بین بردن علف های هرز اطراف درخت
- استفاده به موقع از آفت کش ها و سموم کشاورزی از جمله سم قارچ کش
- هرس کردن به موقع و تنظیم ارتفاع شاخه درختان
- فاصله کاشت مناسب بین درختان
- مراقبت مناسب از درختان در فصل زمستان
تشخیص بهترین کود برای درخت میوه
همانطور که دیدید تعداد کودهای مناسب درختان خیلی زیاد است؛ اما برای تشخیص بهترین کود درخت، باید مواد مغذی مورد نیاز گیاه را تشخیص دهید. برای این منظور اول باید بفهمید که خاک باغ شما چه عناصری را به چه میزانی دارد؟ درختان میوه معمولا علائم کمبود عناصر را دیرتر نشان می دهند. به همین دلیل برای تشخیص نیاز درختان، باید از خاک نمونه برداری شود. خاک نمونه برداری به آزمایشگاه های آنالیز خاک ارسال می شود تا میزان مواد مغذی و املاح آن سنجیده شود. نتیجه آزمایش مشخص می کند که درختان شما در چه عناصری کمبود دارند.
بهترین کود درختان میوه در فصول مختلف سال
- فصل بهار
برای کوددهی درختان در فصل بهار، بهترین انتخاب کودهای حاوی نیتروژن هستند. مصرف کود حاوی نیتروژن به رشد درختان و همچنین قابلیت میوه دهی آنان کمک شایانی می کند. کود نیتروژن در تحریک متابولیسم گیاه، جوانه زنی سریع تر، رشد برگ های جدید و افزایش انرژی در زمان رشد اولیه، تاثیر دارد.
- فصل تابستان
کودهای متعادل کننده برای کوددهی در فصل تابستان مناسبند. این کودها دارای ترکیب مناسب از سه عنصر اصلی مورد نیاز گیاهان، یعنی نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K) هستند. کود متعادل کننده به دلیل تأمین همزمان مواد مغذی اصلی، گزینه مناسبی برای تغذیه متعادل و بهینه گیاهان است.
- فصل پاییز
بعد از جمع آوری محصولات و در فصل پاییز، می توانید کودهای ارگانیک را به زمین اعمال کنید. البته استفاده از سایر کودها (ارگانیک و ریزمغذی ها) نیز بلامانع است. بهترین کود برای درختان میوه در فصل پاییز، کود اسید هیومیک است. این کود با تیره کردن خاک، میزان جذب نور خورشید توسط خاک را افزایش می دهد. همچنین کود اسید هیومیک باعث هوادهی بیش تر خاک می شود.
- فصل زمستان
اسید هیومیک برای کوددهی در فصل زمستان مناسب است. این کود جذب نور خورشید را افزایش می دهد و بهترین انتخاب برای درختان میوه در زمستان است. این کود در آینده به جوانه زنی بهتر بذرها کمک می کند. استفاده از کودهای آهسته رهش مثل کودهای آلی هم می تواند برای درختان در فصل زمستان خیلی مفید باشد.
نکات مهم خرید بهترین کود برای درختان میوه
حالا که با انواع کودهای مورد نیاز درختان آشنا شدید، باید نکات مهم کوددهی درختان را هم بدانید. در خرید کود و کوددهی درخت میوه، نکات زیر را در نظر بگیرید:
- در خرید کود در نظر بگیرید که کود آهسته رهش است یا خیر. کودهای آهسته رهش، منابع غذایی را به طور پیوسته در اختیار درخت قرار می دهند. گاهی اوقات بر اساس نیاز درخت، باید از کودهای شیمیایی که سریع رهش هستند استفاده کنید.
- کودهای مصرفی را در زمان و فصل مناسب به خاک اعمال کنید تا بیش ترین تاثیر و بهره وری را داشته باشند.
- پیروی از دستورالعمل مصرف کود بر اساس نوع درخت و سن آن ضروری است.
- کود را تنها از کود فروشی های معتبر حضوری و آنلاین تهیه کنید.
- برخی کودها تاثیر یکدیگر را خنثی می کنند؛ بنابراین اگر قصد ترکیب کردن کودها را دارید، قبل از این کار از کارشناس کشاورزی یا کشاورز با تجربه مشورت بگیرید.
- ممکن است نیازهای هر درخت میوه متفاوت باشد. بنابراین، اگر درختان متفاوتی دارید، بر اساس نیاز و برنامه زمانی مشخصی آن ها را کوددهی کنید.
- برای تشخیص نیاز خاک، قبل از کوددهی آزمون خاک انجام دهید.
- بهترین کود برای درختان تازه کاشته شده، کودهای ارگانیک هستند. معمولا کود حیوانی یا کمپوست گیاهی اطراف درخت پاشیده می شود تا فعالیت بیولوژیکی خاک افزایش پیدا کند و در نتیجه، رشد درخت تازه کاشته شده به حداکثر برسد.
- وقتی دو سال از کاشت درخت گذشت، درخت قدرت لازم برای رشد و دریافت انواع کود را به دست می آورد. در این شرایط می توانید انواع کودهای لازم را به درخت اعمال کنید.
- به هیچ وجه در کوددهی درختان میوه زیاده روی نکنید. کوددهی زیاد درختان نه تنها باعث رشد سریع تر درخت نمی شود، بلکه ریشه درخت را به مرور زمان از بین می برد.
- کوددهی مرتب درختان نه تنها باعث رشد درخت و پرورش ساقه، برگ و ریشه ها می شود، بلکه در افزایش گلدهی و تولید میوه با کیفیت نیز تاثیر دارد.
- درختان در هر مرحله ای از رشد (مرحله رویشی، گلدهی و…) به منابع غذایی نیاز دارند. کمبود منابع غذایی باعث کاهش سرعت رشد و میوه دهی درخت خواهد شد.
- در فصل زمستان معمولا کوددهی به روش چالکود انجام می شود. در کود دهی به روش چالکود مواد و عناصر به آرامی آزاد می شوند و عناصر لازم به مرور زمان در اختیار درخت قرار می گیرند.
- کودهایی که در فصل بهار و تابستان استفاده می شوند معمولا زود جذب هستند و تاثیر فوری بر روی درختان می گذارند.
- نیتروژن اصلی ترین نیاز گیاهان و درختان است. انواع مختلفی از کودهای ازته وجود دارند. کود سولفات آمونیوم کریستاله یکی از بهترین منابع ازت برای درختان میوه است.
