کدام کود نیتروژنه برای مرکبات بهتر است؟ (اوره، نیترات آمونیوم یا سولفات آمونیوم)

نیتروژن یکی از عناصر کلیدی در رشد و توسعه مرکبات است. این عنصر نقش مهمی در فرآیندهای متابولیکی، تولید کلروفیل و در نهایت باردهی گیاهان دارد. انتخاب کود نیتروژنه مناسب، در میزان رشد و کیفیت میوه های مرکبات تاثیر بسزایی دارد. در این مطلب تاثیر انواع کود نیتروژنه مناسب برای مرکبات (از جمله پرتقال، لیمو و…) را بررسی می کنیم. این مقایسه شامل کودهای اوره، نیترات آمونیوم و سولفات آمونیوم می باشد. با ما همراه باشید.

کود نیتروژنه چیست و چه نقشی در رشد و باردهی مرکبات دارد؟

نیتروژن یکی از اصلی ترین عناصر غذایی مورد نیاز درختان (مخصوصا مرکبات) است. این عنصر به رشد رویشی درخت، پنجه زنی، سبزینگی برگ ها، افزایش فتوسنتز و در نهایت بهبود کیفیت و کمیت میوه ها کمک می کند. کمبود نیتروژن در مرکبات باعث زردی برگ ها، کاهش رشد و ریزش میوه ها می شود. به همین دلیل، کودهای نیتروژنه نقش حیاتی در مدیریت تغذیه ای باغ های مرکبات دارند.

کودهای نیتروژنه به چند صورت بر رشد و باردهی مرکبات تاثیر دارند: نیتروژن به عنوان یک عنصر اصلی در ساختار پروتئین ها و آنزیم ها، باعث رشد سریع تر و بهبود کیفیت برگ ها و شاخه ها می شود. استفاده مناسب از کود نیتروژنه به افزایش حجم و سلامت گیاه کمک می کند. نیتروژن بر کیفیت میوه ها تاثیر دارد. استفاده از کود نیتروژنه مناسب به افزایش اندازه، طعم و رنگ میوه های مرکبات کمک می کند.

نیتروژن به صورت طبیعی در خاک وجود دارد. اما معمولا این میزان نیتروژن، تمام نیاز درختان و گیاهان را پاسخ نمی دهد. بنابراین کشاورزان باید این عنصر را از طریق کوددهی در اختیار درخت قرار دهند. کوددهی با کودهای ازته برای درختان پرتقال، نارنگی، لیمو و کیوی در فصل بهار (زمان جوانه زنی درخت) و فصل تابستان (زمان میوه دهی) صورت می گیرد. مصرف کود نیتروژن در این زمان ها، بازدهی درختان را بهبود می بخشد.

انواع کود نیتروژنه و ویژگی آن ها

اوره:

اوره یکی از متداول ترین کودهای نیتروژنه می باشد که دارای 46٪ نیتروژن است. این کود به راحتی در خاک حل می شود و به سرعت در دسترس گیاه قرار می گیرد.

• مزایا: قیمت مناسب، دسترسی آسان، درصد بالای نیتروژن.
• معایب: احتمال تبخیر آمونیاک در خاک های گرم و قلیایی، نیاز به مدیریت صحیح آبیاری، کاهش کارایی در شرایط خاص.

سولفات آمونیوم:

سولفات از محبوب ترین کودهای ازته است که دارای 21٪ نیتروژن و 24٪ گوگرد می باشد. این کود علاوه بر تامین نیتروژن، به بهبود خواص خاک و افزایش جذب سایر عناصر غذایی کمک می کند. سولفات آمونیوم در خاک های قلیایی تاثیر بیشتری دارد؛ زیرا با کاهش قلیائیت خاک، زمینه را برای رشد مطلوب درخت فراهم می کند. این مهم ترین تفاوت اوره و سولفات آمونیوم می باشد.

• مزایا: مناسب برای خاک های آهکی و قلیایی، کاهش pH خاک اطراف ریشه، جذب بهتر عناصر غذایی، ایمنی بالا در نگهداری.
• معایب: درصد نیتروژن کمتر نسبت به اوره.

نیترات آمونیوم:

نیترات آمونیوم دارای 34٪ نیتروژن است و به صورت سریع الاثر عمل می کند. این کود به افزایش رشد گیاهان کمک کرده و کیفیت میوه ها را بهبود می بخشد. همچنین، نیترات آمونیوم به جذب بهتر آب توسط گیاه کمک می کند.

• مزایا: جذب سریع توسط گیاه، پایدار بودن و عدم از دست رفتن ازت در اتمسفر
• معایب: ریسک بالای شستشو در خاک های شنی، مسائل ایمنی در نگهداری و حمل ونقل.

مقایسه سه کود نیتروژنه (اوره، نیترات آمونیوم و سولفات آمونیوم) برای مرکبات

انتخاب کود بستگی به نوع خاک، شرایط آب و هوایی و هدف باغدار دارد.

• اوره: نیتروژن بالا، ارزان تر، اما پرریسک در تبخیر.
• نیترات آمونیوم: جذب سریع، اما خطر شستشو و مسائل ایمنی.
• سولفات آمونیوم: نیتروژن کمتر، اما بهترین گزینه برای خاک های قلیایی و افزایش کیفیت مرکبات.

انتخاب صحیح کود نیتروژنه بسته به شرایط خاص هر باغ و نوع مرکبات متفاوت است. برای انتخاب بهترین کود، بایستی نیاز خاک را در نظر بگیرید. در مناطق مرکبات خیز کشور ایران یعنی شمال (مازندران و گیلان) و جنوب (هرمزگان، فارس، کرمان، خوزستان)، شرایط خاک متفاوت است. در شمال کشور به دلیل بارندگی بالا، شستشوی خاک و رطوبت زیاد، خاک ها اغلب اسیدی تا خنثی هستند. از طرفی در جنوب و مناطق مرکزی ایران به دلیل اقلیم خشک و نیمه خشک، تبخیر بالا و آهک زیاد در خاک، بیشتر خاک ها قلیایی و آهکی می باشند. pH بالای خاک در این مناطق باعث می شود که عناصر ریزمغذی (آهن، روی، منگنز) نیز در دسترس درخت نباشند.

در صورتی که خاک قلیایی باشد و pH بالاتر از حد استاندارد قرار بگیرد، حتما باید با استفاده از کود گوگرد، پی اچ خاک را به وضعیت استاندارد برسانیم. بهترین کود برای این گونه باغ ها، کود سولفات آمونیوم است. در غیر این صورت اگر پی اچ خاک در وضعیت اسیدی قرار دارد، باید با مصرف کود مخصوص (آهک) پی اچ را افزایش داده و به حالت خنثی برسانیم.

خرید بهترین کود نیتروژنه برای مرکبات

برای باغ های مرکبات، استفاده از کودهای نیتروژنه ضروری است. با توجه به مزایا و ویژگی های هر یک از کودهای نیتروژنه (اوره، نیترات آمونیوم و سولفات آمونیوم)، انتخاب بهترین کود بستگی به شرایط خاک، نیاز گیاه و هدف های کشاورزی دارد. هرچند اوره و نیترات آمونیوم مزایای خود را دارند، اما سولفات آمونیوم به دلیل داشتن سولفور و قابلیت بهبود شرایط خاک، در اغلب موارد بهترین گزینه برای مرکبات محسوب می شود.

برای خرید سولفات آمونیوم با کیفیت، ما به شما سولفات آمونیوم شرکت بارنو را پیشنهاد می دهیم. شرکت سپهر بارثاوا پارت از بزرگترین تولید کنندگان و صادرکنندگان کود سولفات آمونیوم ایرانی است که محصولات خود را در داخل و خارج از کشور به فروش می رساند. محصولات این شرکت شامل انواع سولفات آمونیوم (کریستاله، گرانوله و پودری) می باشد. جهت کسب اطلاعات بیشتر، با کارشناسان ما تماس بگیرید.

نکات مهم در کوددهی با کود نیتروژنه

• آزمایش خاک برای تشخیص نیاز درخت: قبل از انتخاب کود نیتروژنه، باید شرایط خاک و نیاز گیاه را بررسی کنید. برای تشخیص نیاز زمین، حتما آزمایش خاک انجام دهید. آزمایش خاک نشان می دهد که pH خاک در چه شرایطی است. به این ترتیب می توانید بهترین کود نیتروژنه را برای کوددهی انتخاب کنید. همچنین با استفاده از نتایج آزمایش خاک، میزان نیاز به کود نیتروژن را خواهید فهمید.
• زمان و روش مصرف: زمان و روش مصرف کود نیتروژنه بسیار مهم است. توصیه می شود کود نیتروژنه را در زمان مناسب (به ویژه در اوایل فصل رشد) و به صورت تقسیم شده مصرف کنید تا جذب بهتری داشته باشد. کوددهی در شروع فصل جوانه زنی با هدف تحریک رشد شاخه و برگ انجام می شود.
• تنظیم برنامه بر اساس شرایط اقلیمی منطقه: برنامه کوددهی به پرتقال و مرکبات، باید بر اساس شرایط اقلیمی منطقه تنظیم شود. مصرف کودها در زمان مناسب، بهره وری باغات را تا حد زیادی افزایش می دهد. در جنوب کشور معمولا دما بالا و خاک فقیر است و درختان مرکبات این منطقه نیاز به کود کامل تری دارند.
• خودداری از کوددهی بیش از حد: کوددهی باید به میزان نیاز درختان باشد. یکی از اشتباهات کشاورزان در کوددهی، این است که کود زیادی به درختان می دهند. کوددهی زیاد نه تنها به نفع درخت نیست، بلکه آسیب زننده است.
• توجه به وضعیت بارش: در شمال کشور بارندگی نسبتا زیاد است. در زمان های کوددهی حتما وضعیت بارندگی را بررسی کنید. کوددهی را زمانی انجام دهید که حداقل تا 48 ساعت بعد، بارندگی شدید نباشد.
• استفاده از کودهای آهسته رهش: برای تاثیرگذاری بیشتر، ترجیحا از کودهای آهسته رهش مثل سولفات آمونیوم استفاده کنید. این کودها منبع غذایی را به مرور در اختیار درخت می گذارند و منبع پایداری از مواد غذایی هستند. آبیاری درختان بعد از کوددهی نیز توصیه می شود.
• شوری آب: در جنوب ایران آبیاری معمولا با آب شور انجام می شود. استفاده از کودهای گوگرد دار مثل سولفات آمونیوم، باعث کاهش اثرات شوری آب و خاک می شود.

بهترین زمان و روش مصرف کود ازته

بهترین زمان برای مصرف کود نیتروژنه برای مرکبات، دو دوره است:

• شروع فصل رشد و زمان جوانه زنی درخت (برای تحریک رشد رویشی)
• دوره تشکیل میوه (برای جلوگیری از ریزش میوه ها)

برای تشخیص دُز مناسب کود، حتما آزمایش خاک انجام دهید. کود نیتروژن مورد نیاز را در دو یا سه مرحله اعمال نمایید تا اثرگذاری کود بیشتر شود. آبیاری مناسب بعد از کودهی، جذب کود را به حداکثر می رساند. کوددهی را در ساعات خنک (صبح زود یا عصر) انجام دهید تا از تبخیر مواد جلوگیری شود.