چرا گل های خیار می ریزند؟ درمان ریزش گل خیار چیست؟

ریزش گل خیار یکی از نگرانی های رایج در مرحله گل دهی است. این مساله می تواند باعث کاهش چشمگیر محصول شود. برای جلوگیری از ریزش گل خیار، باید دلایل بروز این مشکل را بدانید. در این مطلب علل ریزش گل خیار و روش های مؤثر درمان آن را بررسی می کنیم. با ما همراه باشید.

در چه شرایطی ریزش گل خیار طبیعی نیست؟

ریزش گل خیار تا حدودی طبیعی است؛ اما ریزش، بیش از حد مشخصی نرمال نیست و باعث کم بار شدن یا بار ندادن بوته می شود. وقتی بخش زیادی از گل های خیار قبل از تبدیل شدن به میوه می ریزند، بهره وری محصول کاهش یافته و کشاورز دچار ضرر می شود.

گل های خیار در دو نوع نر و ماده روی گیاه تشکیل می شوند. گل های ماده دارای تخمدان هستند و بعد از گرده افشانی، تبدیل به خیار می شوند. گل های نر وظیفه شان گرده افشانی است و بعد از آن می ریزند. اما گل های ماده باید بر روی بوته باقی بمانند و تبدیل به میوه شوند. گل های اولیه ای که بر روی بوته تشکیل می شوند، شکوفه نر هستند. حدودا 10 روز بعد از تشکیل شکوفه های نر، گل های ماده تشکیل می شوند و گرده افشانی انجام می شود. اگر در این مرحله علاوه بر گل های نر، گل های ماده هم شروع به ریزش کنند، عملیات گرده افشانی به درستی انجام نشده است و میوه تولید نخواهد شد.

ریزش گل های ماده زمانی طبیعی است که میوه به اندازه کافی رشد کرده باشد. چند دلیل وجود دارد که باعث می شوند گرده افشانی به درستی انجام نشود و گل های نر و ماده ریزش کنند. در ادامه این موارد را بررسی می کنیم.

چگونه ریزش غیر طبیعی گل خیار را تشخیص دهیم؟

قبل از بررسی دلایل ریزش گل خیار، باید بدانید که چگونه این مشکل را تشخیص دهید. برخی از علائم رایج عبارتند از:

• گل ها زرد شده و قبل از باز شدن کامل، می ریزند.
• گل ها کوچک و ضعیف هستند و به راحتی از ساقه جدا می شوند.
• پس از گلدهی، میوه ای تشکیل نمی شود و گل ها ریزش می کنند.
• گل ها می ریزند و بر روی آن ها لکه های سیاه یا قهوه ای به چشم می خورد.

چرا گل های خیار قبل از باردهی می ریزند؟

در بیشتر بوته ها، گل های نر پس از تکمیل عملکرد خود می ریزند؛ اما ریزش گل ماده اغلب نشان دهنده مشکل سیستماتیک است. ریزش گل های ماده قبل از تشکیل میوه چند دلیل عمده دارد:

• عدم وجود حشرات به میزان کافی و ناقص ماندن فرایند گرده افشانی.
• آبیاری بیش از حد یا کم آبی.
• دمای بالای 35 درجه یا پایین تر از 15 درجه (بهترین دما برای گلدهی خیار بین 20 تا 30 درجه سانتیگراد است).
• کمبود عناصر غذایی اصلی برای تشکیل میوه (از جمله پتاسیم، فسفر، بور و کلسیم).
• وجود آفاتی مانند تریپس، کنه تارعنکبوتی و شته که به گل ها آسیب می زنند. همچنین بیماری های قارچی مانند سفیدک پودری نیز باعث ریزش گل می شوند.
• تنش های محیطی از جمله تغییرات ناگهانی دما، بادهای شدید و نور کم.
• شوری زیاد خاک می تواند مانع رشد گل و تخمدان شود.

راه های پیشگیری از ریزش گل خیار

ریزش گل خیار ضرر زیادی برای کشاورزان خواهد داشت. اما با چند راهکار اصولی، می توان جلوی این ریزش را تا حد زیادی گرفت. با رعایت نکات زیر می توانید از ریزش گل خیار جلوگیری کنید:

1- فراهم بودن شرایط محیطی مناسب

خیار گیاهی حساس به شرایط محیطی است. تغییرات ناگهانی دما، دمای بسیار زیاد یا بسیار کم، رطوبت کم یا زیاد، کمبود نور خورشید و بادهای شدید می توانند به گل ها آسیب بزنن. دماهای بسیار بالا یا پایین منجر به تنش حرارتی شده و مانع فعالیت گرده و جذب مواد غذایی می شود. محدوده دمای مناسب رشد خیار بین 23–27 درجه سانتی گراد است. دمای زیر 15 درجه یا بالای 30–35  درجه باعث ضعف گلگاه و ریزش گل می شود.

برای جلوگیری از این مشکل، باید شرایط محیطی مناسب برای رشد خیار فراهم باشد. اگر در موقعیت جغرافیایی زندگی می کنید که شرایط محیطی تان برای پرورش خیار مناسب نیست، ترجیحا از کاشت این محصول در متراژ بالا خودداری کنید. انتخاب گونه مقاوم نیز بسیار توصیه می شود. ارقام مختلفی از گیاه خیار وجود دارد که برخی از آن ها، نسبت به شرایط محیطی منطقه شما مقاوم هستند و آسیب پذیری کمتری در آن منطقه دارند. بنابراین هنگام خرید بذر مطمئن شوید رقمی که می خرید، در منطقه شما رشد مطلوبی دارد.

رعایت تغذیه

گیاهان برای رشد به مجموعه ای از عناصر غذایی ریزمغذی و درشت مغذی نیاز دارند. کمبود هر یک از این عناصر (به خصوص کمبود پرمصرف ترین عناصر غذایی گیاهان)، باعث می شود که رشد گیاه دچار مشکل شود.

در بین عناصر غذایی مختلف، تاثیر پتاسیم، فسفر، کلسیم و ریزمغذی هایی همچون آهن، روی، منگنز و بور در جلوگیری از ریزش گل ها بیشتر است. کمبود هر یک از این عناصر، می تواند به ریزش گل های خیار منجر شود. برای جلوگیری از این مشکل، باید از کودهای مناسب و متعادل استفاده شود و نیازهای غذایی گیاه به طور کامل تامین گردد.
دقت داشته باشید که کودهای مورد نیاز خیار به پتاسیم، فسفر و کلسیم منتهی نمی شود! این کودها صرفا در مرحله تشکیل میوه به گیاه کمک می کنند. اما گیاه خیار برای رشد، به کودهای دیگری مثل نیتروژن، گوگرد، آهن، منیزیم و… نیاز دارد.

کشاورزان برای تامین نیازهای غذایی خیار و جلوگیری از کم بار شدن خیار، یک برنامه کوددهی متناسب با گیاه تنظیم کرده و در هر مرحله از رشد گیاه، کودهای مورد نیاز را اعمال می کنند. کوددهی خیار از طریق کودهای ارگانیک و شیمیایی انجام می شود. برای تشخیص دقیق نیازهای خاک، کشاورزان قبل از شروع فصل رشد از خاک نمونه برداری می کنند و نمونه ها را به آزمایشگاه می برند تا بر اساس ساختار خاک، نیازها و کمبودها تعیین شوند. نتایج نمونه برداری و آزمایش خاک، به کشاورز در تعیین برنامه کوددهی کمک زیادی می کند.

کنترل pH خاک

pH خاک یکی از عوامل بسیار مهم در باردهی گیاهان (به خصوص خیار) است. بالا بودن pH خاک و شور بودن خاک، می تواند باعث ریزش گل ها شود. در صورتی که pH خاک بالا باشد، قبل از کاشت بذر باید آن را کنترل کنیم. یکی از جاهایی که آزمایش خاک به کشاورز کمک می کند دقیقا همین مرحله است!
آزمایش خاک نشان می دهد که سطح pH خاک چقدر است. pH مناسب خاک برای مزارع خیار، بین 5 تا 7 است. در صورتی که pH بالاتر یا پایین تر از سطح نرمال باشد، باید اصلاح صورت بگیرد. امروزه بخش زیادی از خاک های کشاورزی کشورمان قلیایی و شور هستند. برای کاهش قلیائیت خاک از کود گوگردی استفاده می شود.

یکی از مناسب ترین کودهای گوگرد دار برای زمین خیار، کود سولفات آمونیوم ایرانی است. سولفات آمونیوم بارنو که توسط شرکت بارثاوا سپهر پارت تولید می شود، به شما کمک می کند تا pH بالا و قلیائیت خاک را کنترل کنید. کنترل pH خاک باعث می شود که مواد غذایی به خوبی جذب گیاه شوند و رشد گیاه به صورت نرمال ادامه پیدا کند.

آبیاری صحیح

خیار جزو گیاهانی است که در تمام مراحل رشد، به رطوبت نسبتا زیادی نیاز دارد. آبیاری منظم و کافی، از استرس آبی در گیاه جلوگیری کرده و به حفظ گل ها کمک می کند . آبیاری گیاه باید طوری باشد که خاک همیشه مرطوب بماند، اما غرقابی نشود . استفاده از سیستم آبیاری قطره ای می تواند به توزیع یکنواخت آب و جلوگیری از استرس آبی کمک کند.

در مرحله گلدهی و تشکیل میوه، میزان نیاز گیاه به آب بیشتر است. آبیاری غیرمنظم یا آبیاری کم در این دوران، می تواند باعث ریزش گل ها یا کاهش کیفیت میوه شود.

نقش هرس در جلوگیری از ریزش گل خیار

گاهی اوقات تراکم زیاد بوته باعث می شود که نور و هوا به تمام گل ها نرسد. در نتیجه برخی گل ها دچار ریزش می شوند. رعایت فاصله مناسب هنگام کاشت، تا حد زیادی جلوی این مشکل را می گیرد. در صورتی که تراکم بوته خیلی زیاد است، می توانید به منظور بهبود تهویه و نوررسانی، هرس انجام دهید. حذف شاخه های اضافی و برگ های پیر، به افزایش جریان هوا و کاهش رطوبت در اطراف گیاه کمک کرده و از بروز بیماری ها جلوگیری می کند.

اگر تعداد گل های موجود در بوته خیلی زیاد باشند، بوته توان کافی برای پرورش دادن تمام این گل ها را نخواهد داشت. بنابراین گل ها بر سر منابع رقابت می کنند و برخی از آن ها ناچارا می ریزند. برای جلوگیری از این موضوع، می توانید تعدادی از گل ها که ضعیف تر هستند را حذف کنید، تا گل های قوی تر به رشد خود ادامه دهند.

کنترل آفات و بیماری ها

برخی از آفات و بیماری ها با تغذیه از شیره گیاه، باعث ضعیف شدن بوته و ریزش گل می شوند. شته ها، تریپس ها، سفیدک پودری و بوته میری فوزاریومی از جمله آفات و بیماری های رایج خیار هستند که می توانند به گل ها آسیب برسانند. آفات خیار همچنین می توانند باعث زردی برگ خیار یا ریزش برگ ها شوند.
برای جلوگیری از این مشکل، به طور منظم گیاهان را بررسی کرده و در صورت مشاهده علائم آفت یا بیماری، اقدامات لازم را انجام دهید.