
علت ترکیدگی و ترک خوردن انار + راهکار پیشگیری از این مشکل
انار یکی از میوه های محبوب و مغذی است که در کشور ما و سایر کشورها کشت می شود. یکی از مشکلات رایج در پرورش انار، ترک خوردن میوه انار می باشد. ترکیدگی انار به حالتی گفته می شود که پوست انار بر روی درخت ترکیده و اجزای داخلی میوه دیده می شود.
این مشکل به دلایل مختلفی از جمله شرایط نامناسب خاک، کمبود مواد مغذی و… رخ می دهد. در این مطلب دلایل اصلی ترک خوردن انار را بررسی کرده و راهکارهای موثر برای پیشگیری از این مشکل ارائه می دهیم. با آگاهی از این عوامل و رعایت نکات کلیدی، می توانید محصولی سالم و با کیفیت برداشت کنید و تجربه بهتری از پرورش انار داشته باشید.
دلایل ترک خوردن انار
ترک خوردن و ترکیدگی میوه انار می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. در ادامه، به علت های اصلی ترکیدگی انار اشاره می شود:
- تنش آبی: یکی از مهم ترین دلایل ترکیدگی میوه ها، تنش آبی و نامنظم بودن دوره آبیاری می باشد. اگر آبیاری دیرتر از موعد انجام شود، میوه ها به مرور آب خود را از دست می دهند و خاصیت ارتجاعی پوست میوه از بین می رود. در این شرایط وقتی آبیاری انجام می شود، دانه ها بعد از مدتی متورم می شوند و پوست میوه به دلیل خشکی که داشته، ترک برمی دارد.
- کمبود مواد مغذی: کمبود عناصر غذایی مثل عنصر پتاسیم، کلسیم، روی و بور، می تواند باعث ضعف دیواره های سلولی انار و در نتیجه ترک خوردن آنها شود. تغذیه نامناسب درختان انار، باعث شکننده شدن پوست میوه و در نتیجه ترک خوردن آن می شود. کوددهی درختان انار در طول فصل رشد، کمبود عناصر را جبران کرده و از ترکیدگی میوه جلوگیری می کند.

- آبیاری نامناسب: آبیاری درختان باید به صورت یکنواخت انجام شود. آبیاری ناکافی یا آبیاری بیش از حد می تواند باعث ترک خوردن انار شود. درختان اناری که در مناطق گرم هستند، نیاز به آبیاری بیش تری دارند.
- باد خشک و داغ: یکی دیگر از دلایل ترک خوردن انار، وزش بادهای شدید و گرم می باشد. وزش باد داغ باعث تبخیر آب درختان شده و میوه های انار دچار کمبود آب می شوند. از آنجایی که نبود آب باعث خشک شدن پوست میوه شده است، با آبیاری پوست انار ترک می خورد.
- آفات و بیماری ها: حضور آفات یا بیماری ها می تواند باعث ضعف میوه ها و ترکیدن آن ها شود. آفاتی مثل شته و کنه بر درختان انار تاثیر می گذارند و با تغذیه از سلول های گیاهی، باعث گسترش بیماری ها می شوند.
- باردهی بیش از حد: باردهی بیش از حد درختان انار، باعث اعمال فشار بر روی میوه شده و این موضوع می تواند باعث ترک خوردن میوه ها شود. برای جلوگیری از این موضوع، کشاورزان شاخه های اضافه درخت را هرس می کنند. همچنین در فصل میوه دهی، می توان میوه های ضعیف و اضافی را حذف کرد؛ تا انرژی درخت صرف مدیریت سایر میوه ها شود.
- رشد بیش از حد انار: همانطور که کمبود مواد مغذی برای میوه ها مشکل ایجاد می کند، کوددهی بیش از حد هم آسیب زننده است. نبود برنامه کوددهی و کود دادن بیش از حد به درختان انار، باعث برهم خوردن تعادل غذایی شده و گاهی در این شرایط میوه بیش از حد رشد می کند. رشد بیش از اندازه میوه می تواند منجر به ترک خوردن آن شود.
- نوسانات دما: درخت انار در برابر دماهای بالا مقاوم است. اما یک جهش زیاد از دمای پایین به دمای بالا، می تواند باعث آسیب به میوه ها شود. در مناطق بیابانی که دمای شب به شدت کاهش می یابد و در ساعاتی از روز دما تا 40 درجه سانتی گراد بالا می رود، بیش تر شاهد ترک خوردن میوه ها هستیم.

راه های جلوگیری از ترکیدن انار
برای جلوگیری از ترکیدگی انار، می توانید از روش های زیر استفاده کنید:
- کاشت رقم مقاوم: رقم های مختلف درخت انار، ویژگی های فیزیولوژیکی متفاوتی دارند. برخی ارقام نسبت به دما یا تغییرات محیطی دیگر حساس ترند. انتخاب رقم اناری که مناسب شهر و استان شما است، از مشکلات احتمالی مثل ترک خوردن انار جلوگیری می کند.
- آبیاری منظم و متعادل: یکی از دلایل ترک خوردن انار، آبیاری نامنظم است. آبیاری متعادل درختان انار، در جلوگیری از ترک خوردن انار تاثیر زیادی دارد. برای آبیاری باید برنامه ای دقیق داشته باشید. بهترین حالت این است که با آبیاری عمیق، رطوبت را به اعماق بیش تری برسانید. در شرایط خشک، درختان انار باید هر 10-7 روز آبیاری شوند. حفظ رطوبت درختان در اواخر تابستان و اوایل رشد، ترک خوردن انار را کاهش می دهد. آبیاری منظم و در ساعات مناسب (صبح زود یا عصر) به جلوگیری از نوسانات رطوبت کمک می کند. از آبیاری ناگهانی و بیش از حد خودداری کنید؛ این کار می تواند باعث بزرگ شدن سریع میوه ها و ترکیدگی آنها شود. برای جلوگیری از تبخیر آب، مالچ پاشی توصیه می شود.
- مدیریت باردهی: هرس مناسب درختان در توزیع باردهی درخت تاثیر زیادی دارد. از طرفی حذف میوه های ضعیف یا اضافی می تواند به تقویت میوه های با کیفیت کمک کند.
- کنترل آفات و بیماری ها: بررسی منظم درختان برای شناسایی آفات و بیماری ها و استفاده از روش های ارگانیک برای کنترل آنها ضروری است. در صورت نیاز، از سموم طبیعی و روش های غیر شیمیایی برای کنترل آفات استفاده کنید.
- برداشت به موقع: انارها را در زمان مناسب برداشت کنید. برداشت دیرهنگام می تواند به ترکیدگی میوه ها منجر شود.
- زهکشی مناسب: مطمئن شوید که خاک دارای زهکشی خوبی باشد تا از انباشت آب جلوگیری شود.
- محافظت در برابر نوسانات دما: متأسفانه جلوگیری از ترکیدگی انار به واسطه تغییرات دمایی، کار دشواری است. در قسمت هایی از باغ که نور بیش تری دریافت می کند، با ایجاد سایه بان در فصل گرما می توان از تاثیرات نامطلوب خورشید جلوگیری کرد. همچنین پوشاندن درختان یا روشن کردن آتش در باغ، از راه های مقابله با سرمای زیاد است. آبیاری مناسب نیز تا حد امکان به جلوگیری از ترک خوردن میوه کمک می کند.
با رعایت این نکات، می توانید به طور مؤثری از ترکیدگی انارها جلوگیری کنید و محصولاتی با کیفیت و سالم برداشت کنید.

تاثیر کوددهی بر جلوگیری از ترک خوردن انار
برای اینکه درختان به رشد ایده آل برسند، باید مواد غذایی مختلف را از طریق کوددهی دریافت کنند. کودهای مورد نیاز درختان انار شامل کودهای آلی و معدنی می باشد. کمبود برخی عناصر غذایی در درخت انار، منجر به ترکیدن پوست میوه ها می شود. مهم ترین این عناصر، پتاسیم، کلسیم، بور و روی هستند. این ترکیبات علاوه بر تقویت درختان و افزایش عملکرد، از ترک خوردگی انار نیز جلوگیری می کنند.
اگر میوه ها در حال ترک خوردن هستند، دیگر اصلاح خاک و رساندن مواد مغذی به درخت معنایی ندارد. برای این منظور باید در مراحل مختلف رشد و قبل از ترک خوردن میوه، اقدامات لازم را انجام دهید. کمبود پتاسیم و کلسیم باعث تغییر رنگ میوه می شود و بعد از آن، سطح پوست میوه ترک می خورد.
از آنجایی که کوددهی بیش از حد برای درختان مضر است، برای تشخیص میزان نیاز درختان باید آزمایش خاک انجام گردد. آزمایش خاک را در اواخر زمستان و قبل از شروع فصل رشد انجام دهید تا دید بهتری نسبت به وضعیت خاک پیدا کنید. بعد از آن برنامه دقیقی برای کوددهی به انار تعیین کنید.
برخی کشاورزان برای تامین کلسیم و پتاسیم مورد نیاز انار، از خاکستر و نمک استفاده می کنند. نمک حاوی پتاسیم و کلسیم است که در تقویت ریشه تاثیر دارد. برای این منظور نمک و کود را با یکدیگر مخلوط کرده و پای درخت می ریزند. خاکستر نیز حاوی مقادیر زیادی از کلسیم، پتاسیم و فسفر است که خواص ضد قارچ و ضد حشره برای گیاه دارد. با اضافه کردن خاکستر به خاک درخت، رطوبت خاک حفظ شده و نیاز به آبیاری کاهش پیدا می کند.
یکی از نکات مهم در کوددهی درختان انار، مصرف به موقع کود نیتروژنه می باشد. کودهای ازته (کود حاوی نیتروژن)، به رشد شاخه ها و رشد برگی درختان کمک می کنند و مصرف آن ها برای درختان ضروری است. اما مصرف این کود باید در زمان درستی انجام شود. بعد از تشکیل میوه و گردویی شدن انارها، بهتر است کوددهی ازت متوقف شود. بهترین زمان برای مصرف این کود اواخر زمستان و زمانه جوانه زنی درخت است.