بهترین شرایط و زمان برای کاشت سبزی خوردن (تره، ریحان و…) چه موقع است؟
سبزی خوردن پای ثابت سفره های ایرانی است. اگر می خواهید در باغ، بالکن یا باغچه سبزی خوردن بکارید، باید زمان کاشت سبزیجات را بدانید. کاشت سبزی خوردن در زمان مناسب باعث می شود که گیاه از نور خورشید، رطوبت و دما به بهترین نحو بهره ببرد. این امر باعث می شود که گیاه با کیفیت تر رشد کند و در نهایت، برداشت بهتری را برای شما به ارمغان بیاورد. در این مطلب به بررسی بهترین زمان کاشت سبزی ها می پردازیم و عواملی که بر رشد بهتر سبزی تأثیر می گذارند را تحلیل می کنیم.
چه عواملی در کاشت سبزیجات اهمیت دارند؟
کاشت سبزیجات تحت تأثیر چندین عامل است:
- دما: هر سبزی به میزان دمای خاصی برای رشد مناسب نیاز دارد. سبزیجات سردسیر مانند تره در دماهای پایین تر رشد می کنند، در حالی که سبزیجات گرمسیری مانند ریحان به دمای بالاتر نیاز دارند.
- نور خورشید: سبزیجات به نور کافی برای فتوسنتز نیاز دارند. زمان کاشت باید به گونه ای باشد که گیاهان نور کافی برای رشد را دریافت کنند.
- کیفیت خاک: خاک غنی و حاصلخیز بهترین شرایط را برای کاشت فراهم می کند. قبل از کاشت، باید pH و ترکیبات خاک بررسی شده و در صورت نیاز مواد مغذی مورد نیاز خاک تامین گردند.
- رطوبت خاک: خاک باید به اندازه کافی مرطوب باشد. کاشت بذر در خاک خشک، باعث می شود که بذرها جوانه نزنند.
- نوع سبزیجات: شناخت انواع سبزیجات و نیازهای آن ها برای بهره وری بیش تر، اهمیت دارد.
- پیش بینی وضعیت آب و هوا: بررسی وضعیت بارش و شرایط جوی در روزهای آینده، به شما کمک می کند تا زمان مناسب کاشت را تشخیص دهید. آگاهی از تغییرات ناگهانی دما می تواند در انتخاب زمان کاشت مؤثر باشد.
زمان و شرایط لازم برای کاشت سبزی خوردن
در این قسمت به زمان کاشت و شرایط لازم برای کاشت هر یک از سبزی های خوردن اشاره می شود:
- تره
- زمان کاشت: اوایل بهار و پاییز
- شرایط: خاک باید غنی و با زهکشی مناسب باشد. تره نیاز به نور کامل خورشید دارد و آبیاری منظم برای رشد آن ضروری است.
- ریحان
- زمان کاشت: بهار
- شرایط: ریحان به گرما و نور زیاد نیاز دارد. خاک باید حاصلخیز و با زهکشی خوب باشد. آبیاری مرتب و جلوگیری از خشک شدن خاک مهم است.
- شاهی
- زمان کاشت: بهار و پاییز
- شرایط: شاهی در خاک مرطوب و خنک بهتر رشد می کند. نیاز به نور مستقیم خورشید دارد و آبیاری منظم برای جلوگیری از خشکی خاک لازم است.
- نعناع
- زمان کاشت: بهار و پاییز
- شرایط: نعناع در خاک مرطوب و سایه جزئی رشد می کند. آبیاری منظم و جلوگیری از خشک شدن خاک اهمیت دارد.
- گشنیز
- زمان کاشت: بهار و پاییز
- شرایط: گشنیز در خاک خوب زهکشی شده و با نور کامل خورشید بهتر رشد می کند. آبیاری منظم برای جلوگیری از خشکی خاک لازم است.
- ترخون
- زمان کاشت: بهار
- شرایط: این گیاه به خاک زهکشی شده و غنی نیاز دارد. سبزی ترخون به نور کامل خورشید احتیاج دارد و در شرایط گرم بهتر رشد می کند. آبیاری منظم برای حفظ رطوبت خاک مهم است، اما باید از آب گرفتگی خاک جلوگیری شود.
- جعفری
- زمان کاشت: بهار و پاییز
- شرایط: جعفری در خاک های غنی و مرطوب با نور خورشید یا سایه جزئی رشد می کند. آبیاری منظم و جلوگیری از خشکی خاک ضروری است.
- مرزه
- زمان کاشت: بهار
- شرایط: این گیاه به خاک زهکشی شده و غنی نیاز دارد. گیاه مرزه به نور کامل خورشید نیاز داشته و در شرایط گرم بهترین رشد را دارد. گیاه مرزه در آب و هوای معتدل هم رشد می کند، اما هوای سرد برای این سبزی اصلا مناسب نیست.
- تربچه
- زمان کاشت: بهار و پاییز
- شرایط: تربچه به خاک سبک و خوب زهکشی شده نیاز دارد. نور کامل خورشید بهترین شرایط را برای رشد فراهم می کند، اما تربچه می تواند در سایه جزئی نیز رشد کند. دمای خنک و حفظ رطوبت، فضای ایده آلی را برای رشد تربچه فراهم می کنند.
- پیازچه
- زمان کاشت: بهار و پاییز
- شرایط: پیازچه در خاک های غنی و با زهکشی خوب بهترین رشد را دارد. این گیاه نیاز به نور کامل خورشید دارد، اما می تواند در شرایط سایه جزئی نیز رشد کند. آبیاری منظم برای حفظ رطوبت خاک به ویژه در طول دوره های گرم ضروری است،
- پونه
- زمان کاشت: بهار و پاییز
- شرایط: پونه به خاک غنی با زهکشی مناسب نیاز دارد. این گیاه در نور کامل و سایه جزئی می تواند رشد کند. آبیاری منظم برای حفظ رطوبت خاک ضروری است، اما باید از غرقابی شدن خاک جلوگیری شود.
هر سبزی در فصل خاصی بهتر رشد می کند. سبزیجات سرما دوست سبزی هایی هستند که بهتر می توانند سرما را تحمل کنند. این دسته از سبزیجات را می توان با فرا رسیدن فصل سرما در باغچه کاشت. سبزی هایی که نسبت به سرما مقاوم هستند، معمولا جثه کوچک و ریشه سطحی دارند. از جمله این سبزی ها می توان نعناع، تربچه، جعفری، گشنیز، تره، پیازچه و شاهی را نام برد.
در طرف مقابل سبزی هایی هستند که فقط در فصل گرما رشد می کنند. این دسته از سبزی ها جثه بزرگتر و ریشه عمیق تری دارند. گیاهانی مثل خیار، گوجه فرنگی، کدو و… همگی گرما دوست هستند. اکثر سبزی خوردن ها در فصول سرد سال هم رشد می کنند. در بین سبزی خوردن ها، ریحان، ترخون و مرزه نسبت به سرما حساس ترند و بهتر است آن ها را در بهار بکارید.
تغذیه و کوددهی سبزی خوردن
تغذیه مناسب و استفاده بهینه از کودها، برای رشد و کیفیت سبزی خوردن ضروری است. خاک مورد نظر برای کاشت سبزی، باید غنی از مواد آلی بوده و زهکشی مناسبی داشته باشد. استفاده از کمپوست یا خاک باغی می تواند به بهبود کیفیت خاک کمک کند. کمپوست مواد مغذی ضروری برای سبزی را تامین می کند و همچنین ساختار خاک را بهبود می بخشد. کود دامی نیز می تواند مواد مغذی خوبی را فراهم کند. این کودها باید پیش از استفاده کاملاً تجزیه شده باشند.
برای تامین مواد مغذی خاک بهتر است از کود معدنی نیز کمک بگیرید. برای رشد سبزی بهترین کود، کود NPK است. این کود حاوی نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K) برای رشد سبزیجات می باشد. کودهای آلی و معدنی باید در زمان آماده سازی خاک قبل از کاشت به خاک اضافه شوند. بعد از کوددهی، آبیاری مناسب ضروری است. زمان مصرف کود NPK ابتدای فصل رشد و بعد از هر بار برداشت می باشد. این کود را به صورت پاششی روی خاک استفاده کنید یا با خاک مخلوط نمایید.
به طور کلی سبزیجات برگی مثل ریحان، تره، گشنیز و…، برای رشد به عنصر نیتروژن نیاز دارند. نیتروژن باعث رشد برگی گیاهان می شود و سبزینگی برگ ها را تامین می کند. اما برای گیاهان ریشه ای مثل تربچه و پیازچه باید از فسفر استفاده شود. فسفر به رشد ریشه کمک می کند.
در صورت زرد بودن سبزی، احتمالا نیاز به تنظیم pH یا کوددهی زمین دارید. در صورتی که خاک منطقه تان قلیایی و شور است، برای کاهش قلیایی بودن خاک باید از کود گوگرد از جمله کود سولفات آمونیوم استفاده کنید. اما اگر در منطقه ای هستید که خاک اسیدی است، با استفاده از آهک می توانید pH خاک را تا حدودی افزایش دهید.
کود سولفات آمونیوم را در ابتدای فصل رشد و در طول فصل رشد مصرف کنید. نحوه مصرف به صورت پاششی روی خاک و مخلوط کردن با خاک می باشد.
نکات مهم در کاشت سبزی خوردن
برای موفقیت در کاشت سبزی خوردن، رعایت نکات زیر ضروری است:
- انتخاب مکان مناسب: سبزی خوردن معمولاً به نور کامل خورشید (حداقل 8-6 ساعت در روز) نیاز دارد. مکان کاشت باید دارای تهویه مناسب و دور از منابع آلودگی باشد.
- کیفیت خاک: استفاده از خاک های غنی از مواد آلی و با pH کنترل شده (حدود 6 تا 7) برای رشد بهتر سبزیجات ضروری است. مطمئن شوید که خاک به خوبی زهکشی شده باشد تا از غرقابی شدن جلوگیری گردد.
- آبیاری: سبزیجات نیاز به رطوبت منظم دارند. آبیاری باید به گونه ای باشد که خاک مرطوب بماند، اما از غرقابی شدن جلوگیری شود. بهترین زمان برای آبیاری صبح زود یا عصر است. هنگام آبیاری ترجیحا آب را از پایین به ساقه بدهید و روی سبزی ها نپاشید.
- استفاده از بذر تازه و مطمئن: بذرهایی که تازه و باکیفیت هستند، شانس جوانه زنی بیشتری دارند. بذر سبزی را فقط از فروشگاه های معتبر تهیه کنید.
- تنظیم فواصل کاشت: رعایت فاصله مناسب بین گیاهان به آن ها اجازه می دهد که به خوبی رشد کنند و از رقابت برای نور و مواد مغذی جلوگیری شود.
- کنترل آفات و بیماری ها: بررسی منظم گیاهان برای شناسایی آفات و بیماری ها و اقدام سریع برای کنترل آن ها اهمیت دارد. استفاده از حشره کش های ارگانیک می تواند به کاهش آفات کمک کند.
- استفاده از پوشش های حفاظتی: استفاده از پوشش های پلاستیکی یا پارچه ای در برابر سرما و باران شدید توصیه می شود.
- توجه به میزان بذر برای کاشت: به طور کلی در هر متر مربع، باید 5-3 گرم بذر سبزی خوردن بکارید.
- امکان عبور هوا: مخلوط خاک باغچه با خاکبرگ مناسب ترین گزینه برای کاشت سبزی خوردن است. قبل از کاشت، حتما خاک را با کمک بیل یا بیلچه زیر و رو کنید.
- کاشت به صورت بذر یا نشا: سبزی را می توانید به دو صورت بذر و نشا بکارید. اگر در منطقه سردسیری زندگی می کنید، می توانید بذر را در محیطی گرم و گلخانه پرورش دهید و بعد از رویش بذر، نشا را به خاک اصلی منتقل کنید. معمولا در کاشت ریحان و سبزی های گرمادوست دیگر، از این روش استفاده می کنند.
- خیس کردن بذر: قبل از کاشت، بذرها را به مدت 24 ساعت خیس کرده و سپس آن ها را روی یک دستمال تمیز پهن کنید.
- کاشت سبزی در گلدان: افرادی که در آپارتمان زندگی می توانند سبزی خوردن را در گلدان بکارند. گلدان شما باید حدودا 15 سانتی متر ارتفاع داشته باشد تا ریشه های سبزی به خوبی رشد کنند. در هر گلدان حدودا ده بذر قرار دهید و روی بذرها را با کمی خاک برگ بپوشانید. این کار را به آرامی انجام دهید تا بذرها جابه جا نشوند. سپس با استفاده از اسپری آب پاش، روی بذرها را مرطوب کنید.
