علت لوله شدن و پیچ خوردن برگ درختان میوه (به ویژه هلو و مرکبات) چیست؟
لوله شدن و پیچ خوردن برگ درختان میوه، یکی از مشکلات شایع در باغ ها است. این موضوع می تواند در درختان مختلف دیده شود، اما درختانی مثل هلو، شلیل، آلو، پرتقال، نارنگی و لیمو بیش تر در معرض این مشکل هستند. لوله شدن یا پیچ خوردن برگ ها نشان دهنده این است که درخت تحت استرس یا حمله بیولوژیکی و تغذیه ای قرار دارد. اگر به موقع به این مشکل رسیدگی نکنید، احتمالا در آینده شاهد کاهش فتوسنتز، تضعیف کلی درخت، کاهش باردهی و حتی از بین رفتن شاخه ها باشید. در این مطلب علل پیچ خوردن و لوله شدن برگ درختان را بررسی می کنیم و راه های پیشگیری و مقابله با این مشکل را توضیح می دهیم. با ما همراه باشید.
دلایل پیچ خوردن و لوله شدن برگ درختان چیست؟
آفات
آفات مختلفی مانند شته ها و کنه ها می توانند باعث لوله شدن و پیچ خوردن برگ ها شوند. آفات مکنده با تغذیه از شیره برگ ها، باعث از دست رفتن آب و تعادل سلولی در بافت های گیاهی می شوند. درخت برای محافظت از خود، بافت برگ را به صورت لوله ای درمی آورد تا تبخیر و هدررفت کمتر شود. اگر درخت شما پر از مورچه، شته یا مگس سفید است، یکی از دلایل اصلی پیچ خوردگی برگ ها همین آفات هستند.
برای رفع این مشکل، ابتدا باید نوع آفت را تشخیص دهید و با استفاده از آفت کش مناسب، آن ها را از بین ببرید. کنترل شیمیایی، استفاده از صابون های حشره کش، روغن های ولک یا دشمنان طبیعی مانند کفشدوزک ها از روش های رایج از بین بردن آفات درختان میوه هستند. نصب تله های چسبنده نیز می تواند به کنترل آفات کمک کند.
بیماری های ویروسی
بیماری های ویروسی مانند بیماری موزائیک میوه می توانند باعث تغییر شکل برگ ها و لوله شدن آنها شوند. این بیماری ها معمولاً از طریق آفات منتقل می شوند و به سرعت در باغ گسترش می یابند. از بیماری های قارچی که در مرکبات بیشتر به چشم می خورند، می توان به آنتراکنوز و بلاست باکتریایی اشاره کرد. این بیماری ها اغلب در مناطقی که رطوبت هوا بالاست یا آبیاری بیش از حد انجام می شود، بروز می کنند. برای کنترل این بیماری ها شاخه های بیمار باید هرس شوند و از قارچ کش های مناسب استفاده گردد.
تأثیرات تغذیه ای
کمبود عناصر غذایی می تواند باعث لوله شدن برگ ها شود. برای اینکه درختان میوه دچار پیچ خوردگی برگ نشوند، باید نیتروژن، پتاسیم، منیزیم، کلسیم و روی را به میزان کافی دریافت کنند. این عناصر برای رشد سالم درختان ضروری هستند و کمبود آنها باعث اختلال در فرآیندهای فیزیولوژیکی می شود.
تأمین نیازهای غذایی گیاه از طریق استفاده متعادل از کودهای شیمیایی و آلی، به جلوگیری از کمبود عناصر غذایی کمک می کند. برای تشخیص دوز مناسب کودها، باید آزمایش خاک انجام دهید تا میزان دقیق مصرف هر کود مشخص شود.
کودهای ازته از مهم ترین کودهایی هستند که رشد و سلامت شاخ و برگ درختان را تامین می کنند. بنابراین هر ساله در زمان مناسب از این کود استفاده کنید تا شاهد رشد ایده آل شاخ و برگ درختان باشید.
استفاده نادرست از کودها
استفاده نادرست از کودها، کوددهی در زمان غلط، کوددهی کم و کوددهی بیش از حد، از مهم ترین اشتباهات کشاورزان در کوددهی درختان و گیاهان هستند. هر یک از این اشتباهات، می توانند سلامت شاخ و برگ و ریشه درختان را تحت تاثیر قرار دهند. بنابراین در مصرف کودهای شیمیایی دقت کرده و کودها را بر اساس دستور، مصرف کنید.
عدم توجه به سلامت و ساختار خاک
خاک سالم پایه و اساس یک درخت میوه قوی و مقاوم است. درختانی که در خاک فقیر، فشرده یا فاقد مواد مغذی رشد می کنند، بیشتر دچار مشکلاتی مانند پیچیدگی برگ می شوند. یک خاک متعادل با مواد آلی فراوان به درختان کمک می کند تا مواد مغذی مورد نیاز خود را برای مبارزه با آفات و بیماری ها جذب کنند.
اضافه کردن منظم کمپوست، مالچ و کودهای آلی می تواند ساختار خاک را بهبود ببخشد، رطوبت را حفظ کند و از میکروب های مفیدی که به حفظ درختان کمک می کنند، پشتیبانی نماید.
تنش های محیطی
تنش های محیطی می توانند در شرایط ظاهری درختان و گیاهان تاثیر بگذارند. مهم ترین عوامل تنش های محیطی عبارتند از:
- کم آبی: اگر برگ ها به داخل پیچ بخورند در حالی که سبز هستند و خاک اطراف درخت خشک است، احتمالا درخت دچار کم آبی شده و تشنه است. برای تشخیص دقیق تر، می توانید از رطوبت سنج استفاده کنید. بهترین راه حل برای جلوگیری از این مشکل، آبیاری به موقع می باشد. استفاده از سیستم های آبیاری هوشمند و بررسی نیاز آبی درختان به بهبود وضعیت کمک می کند. همچنین مالچ پاشی اطراف درخت، می تواند تا حدودی مانع خشکی خاک شود.
- آبیاری غلط: علاوه بر آبیاری کم، آبیاری زیاد نیز می تواند باعث پیچ خوردگی برگ شود. در شرایط آبیاری بیش از حد، ریشه ها دچار اختلال می شوند و در نتیجه برگ ها به طور غیرطبیعی رشد می کنند. پیچ خوردن برگ ها به سمت پایین، می تواند نشان دهنده آبیاری غلط باشد. در شرایط آبیاری نادرست، منتظر بمانید تا آب از خاک تخلیه شود و تا آن زمان آبیاری انجام ندهید. سپس از کشاورز باتجربه یا کارشناس کشاورزی مشورت بگیرید تا بدانید بهترین بازه زمانی برای آبیاری درختان چقدر است.
- هوای بسیار خشک: گاهی اوقات رطوبت هوا به شدت کاهش پیدا می کند؛ طوری که درخت از شرایط ایده آل خارج می شود. اگر درختچه ای در خانه دارید، حتما رطوبت هوا را اندازه گیری کرده و آن را تنظیم کنید. همچنین هنگام کاشت درختان در باغ، گونه هایی را انتخاب کنید که با شرایط آب و هوای منطقه شما سازگاری داشته باشند.
- وزش باد: باد یکی از عوامل تاثیر گذار و مهم در جمع شدن برگ درختان یا پیچ خوردگی آن ها می باشد. درختان در مواقع باد، برگ های خود را برای محافظت بیشتر جمع می کنند. در درختان حساس این موضوع بیشتر به چشم می خورد. اگر در منطقه ای هستید که باد زیاد است، بهتر است دور تا دور باغ را درختان بادگیر بکارید.
- استرس گرمایی: در شرایطی که هوا بسیار گرم است، برگ درختان و گیاهان جمع می شود تا سرعت تبخیر رطوبت موجود به حداقل برسد. این موضوع اگر موقتی و کوتاه مدت باشد به درخت آسیبی نمی زند.
- گردش هوای ضعیف: اکسیژن ناکافی می تواند باعث پیچ خوردن برگ درختان شود. این مشکل معمولا در درختانی به وجود می آید که با فاصله مناسب کاشته نمی شوند. برای جلوگیری از مشکل گردش هوای ضعیف، نهال ها را با فاصله مناسب بکارید. هرس درختان در زمان مناسب نیز از واجبات است.
چه زمانی نباید نگران پیچ خوردگی برگ ها باشید؟
همه پیچ خوردگی های برگ نگران کننده نیستند. گاهی اوقات، برگ پیچ خورده فقط نشانه استرس موقت (مانند یک روز گرم) است. بنابراین، باید تشخیص بدهید که آیا مشکل پیچ خوردگی برگ موقتی است یا خیر!
اگر برگ های درختان در پایان یک روز گرم پیچ خورده یا پژمرده به نظر می رسند، حتماً صبح روز بعد دوباره آنها را بررسی کنید. اگر دوباره سرحال و شاداب شدند، نیازی به نگرانی نیست و درخت تحت فشار آب یا مواد غذایی نمی باشد. اگر هنوز صبح ها ظاهر بدی دارند، درخت به شما می گوید که شرایط ایده آلی ندارد. اگر پیچ خوردگی گسترده باشد، یا با زرد شدن یا خشک شدن همراه باشد، نشانه آن است که اتفاق جدی تری در حال رخ دادن است. در این موارد، اقدام سریع برای شناسایی علت می تواند از آسیب طولانی مدت جلوگیری کرده و از برداشت میوه شما محافظت کند.
چطور لوله شدن برگ ها را در مراحل اولیه تشخیص دهیم؟
اغلب مشکلات در درختان و گیاهان به مرور ایجاد می شوند. بررسی دوره ای درختان باعث می شود که زودتر از موعد، مشکل درخت را تشخیص داده و از پیشرفت مشکل جلوگیری کنید. قبل از اینکه برگ ها به طور کامل لوله شوند، چند علامت از خود بروز می دهند:
- کاهش شفافیت برگ
- چروک شدن لبه ها
- جمع شدن برگ به سمت داخل یا بالا
- تغییر رنگ برگ به زرد یا قهوه ای
اگر این نشانه ها در چند برگ مشاهده شود، باید بلافاصله درخت بررسی و درمان گردد. استفاده از ذره بین برای دیدن آفات ریز می تواند کمک کننده باشد.
جمع بندی
لوله شدن یا پیچ خوردگی برگ درختان میوه، یک مشکل چندعلتی است. بدون بررسی دقیق، نمی توان درمان درستی ارائه داد. بررسی آفات، تغذیه، شرایط آب و هوایی و نوع کوددهی، همگی در مدیریت این پدیده مؤثر هستند. هرچه زودتر اقدام کنید، از آسیب های شدیدتر جلوگیری می کنید.
درمان های اصلی برای جلوگیری از پیچ خوردن و لوله شدن برگ درختان عبارتند از:
- سم پاشی با حشره کش های مجاز (در صورت وجود آفت)
- محلول پاشی عناصر کم مصرف (مثل روی، منیزیم یا پتاسیم)
- تنظیم آبیاری (نه کم، نه زیاد)
- اصلاح برنامه کوددهی بر اساس آزمایش خاک
- استفاده از مالچ برای حفظ رطوبت خاک
- هرس به موقع و اصولی شاخه های درخت
