کاشت بذر و نهال بلوبری + نکات نگهداری و کوددهی آن

بلوبری میوه خوش طعم و محبوبی است که خواص سلامتی زیادی نیز دارد. کاشت بلوبری، فرصت خوبی برای درآمدزایی کشاورزان است. برای پرورش بلوبری، باید اصول کاشت و کوددهی این میوه را بدانید. در این مطلب مراحل کاشت بلوبری، نگهداری و کوددهی بلوبری را توضیح می دهیم. با ما همراه باشید.

آشنایی با بلوبری: خواص و مزایای این میوه

بلوبری (Blueberry) یکی از میوه های محبوب و مغذی است که به دلیل طعم دلپذیر و خواص بی نظیرش، در سراسر جهان مورد توجه قرار گرفته است. این میوه کوچک و آبی رنگ به عنوان یک منبع غنی از ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها شناخته می شود. مصرف منظم بلوبری می تواند به کاهش فشار خون، بهبود سطح کلسترول و حفظ سلامت قلب کمک کند.

گیاه بلوبری در اکثر مناطق معتدل و برخی مناطق سردسیر قابل رشد است. با افزایش آگاهی مردم از خواص سلامتی بلوبری، تقاضا برای این میوه در بازارهای داخلی و بین المللی رو به افزایش است، که می تواند یک فرصت تجاری مناسب برای کشاورزان باشد. در صورت رعایت نکات کاشت و نگهداری، بلوبری می تواند باردهی بالایی داشته باشد و به عنوان یک منبع درآمد پایدار برای کشاورزان عمل کند.

مراحل کاشت بذر بلوبری

کاشت بذر بلوبری کمی چالش برانگیز است، اما با رعایت مراحل و نکات کلیدی، می توانید به موفقیت در این زمینه برسید. مراحل کاشت بذر بلوبری به شرح زیر است:

• مرحله 1- انتخاب بذر مناسب: بلوبری ها به دو دسته اصلی تقسیم می شوند: بلوبری های شمالی و جنوبی. نوع مناسب را بر اساس آب و هوای منطقه خود انتخاب کنید.
• مرحله 2- آماده سازی بذر: بذر بلوبری به طور طبیعی نیاز به سرمادهی دارد. این کار به منظور تسریع جوانه زنی انجام می شود. برای این منظور بذرها را به مدت 30 تا 40 روز در دمای سرد (بین 5-1 درجه سانتی گراد) نگهداری کنید. این کار می تواند در یخچال انجام شود. برخی بذرهای موجود در فروشگاه ها سرمادهی شده اند. اما محض اطمینان بهتر است خودتان این کار را انجام دهید. 24 ساعت قبل از کاشت بذر، آن ها را درون آب خیس کنید. بذر خیس خورده را در بین چند لایه دستمال کاغذی قرار داده و اجازه دهید تا در یخچال به صورت مرطوب باقی بماند. این کار جوانه زنی را آسان تر می کند.
• مرحله 3- آماده سازی خاک: برای کاشت بلوبری، نیاز به خاک اسیدی (pH بین 4.5 تا 5.5) داریم. از مخلوط خاکی که شامل پیت ماس، خاکبرگ و شن باشد، استفاده کنید.
• مرحله 4- کاشت بذر: بذرها را در عمق 1 تا 2 سانتی متری در خاک قرار دهید و با لایه نازکی از خاک بپوشانید. از آنجایی که بذر بلوبری ریز است، توجه داشته باشید که بذرها به زیر خاک نروند و اصطلاحا خفه نشوند. بعد از کاشت، خاک را به آرامی با کمک اسپری آب آبیاری کنید تا رطوبت حفظ شود، اما از غرقاب شدن خاک جلوگیری کنید.
• مرحله 5- مراقبت از نهال ها: در مراحل اولیه رشد همیشه خاک را مرطوب نگه دارید. آبیاری مناسب به جلوگیری از خشکی و استرس گیاه کمک می کند. بذر گیاه برای رشد به نور کافی و دمای ایده آل نیاز دارد.
• مرحله 6- انتقال به فضای باز: وقتی که نهال ها به اندازه 15 تا 20 سانتیمتر رسیدند و حداقل 4 تا 6 برگی شدند، می توانید آن ها را به فضای باز منتقل کنید. نهال ها را با فاصله 1 تا 1.5 متر از یکدیگر بکارید تا به خوبی رشد کنند.

• مرحله 7- مراقبت های بعدی: کوددهی مناسب برای تامین نیازهای غذایی بلوبری ضروری است. برای این منظور باید برنامه کوددهی مشخصی تعیین کرده و در بازه زمانی مناسب، کوددهی انجام دهید. مراقب آفات و بیماری های احتمالی باشید و در صورت نیاز از روش های طبیعی یا شیمیایی برای کنترل آن ها استفاده کنید.

نکات انتخاب نهال بلوبری

برای کاشت بلوبری، نیازی به پرورش بذر نیست. اگر تجربه و تبحری در زمینه کاشت بذر ندارید، می توانید با تهیه نهال بلوبری، کار را ساده تر کنید. انتخاب نهال بلوبری سالم و با کیفیت از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا این انتخاب تأثیر مستقیمی بر رشد و باردهی گیاهتان خواهد داشت. در انتخاب نهال بلوبری به نوع نهال توجه کنید. بلوبری ها به دو دسته اصلی (شمالی و جنوبی) تقسیم می شوند. نوع مناسب را بر اساس آب و هوای منطقه خود انتخاب کنید.

در انتخاب نهال، وضعیت ظاهری آن را در نظر بگیرید. نهال ها باید دارای برگ های سالم، سبز و بدون لکه باشند. از خرید نهال های زرد، پژمرده یا دارای آفت خودداری کنید. از طرفی ریشه ها باید قوی و بدون آسیب باشند. از خرید نهال هایی که ریشه های خشک یا خراب دارند بپرهیزید.
سن نهال موضوع دیگری است که باید به آن توجه شود. نهال های یک تا دو ساله بهترین گزینه هستند؛ این نهال ها به راحتی با محیط جدید سازگار می شوند. برای اطمینان از کیفیت، نهال ها را از مراکز معتبر و شناخته شده خریداری کنید.

شرایط ایده آل برای کاشت بلوبری

برای کاشت موفق بلوبری، فراهم کردن شرایط ایده آل از جمله نوع خاک، نور و دما اهمیت زیادی دارد. در ادامه به بررسی این عوامل می پردازیم.

• خصوصیات خاک:
  • بلوبری به خاک اسیدی نیاز دارد. pH ایده آل برای رشد بلوبری بین 5.5-4.5 است. خاک های قلیایی نمی شرایط مناسب برای باردهی و رشد بلوبری را فراهم کنند.
  • خاک باید دارای بافت مناسب باشد. مخلوطی از پیت ماس، خاکبرگ و شن به بهبود ساختار خاک و افزایش تهویه کمک می کند.
  • خاک بلوبری باید مرطوب باشد اما از غرقاب شدن جلوگیری شود. خاکی که به خوبی رطوبت را حفظ می کند و در عین حال زهکشی مناسبی دارد، بهترین گزینه است.
• خصوصیات نور:
  • بلوبری به حداقل 8-6 ساعت نور مستقیم خورشید در طول روز نیاز دارد. عدم دریافت نور کافی باعث کاهش باردهی و کیفیت میوه می شود.
  • مکان کاشت نباید در سایه درخت یا ساختمان قرار داشته باشد.
• خصوصیات دما:
  • بلوبری در دمای بین 20 تا 25 درجه سانتی گراد بهترین رشد را دارد. این محدوده دمایی به رشد سریع تر و باردهی بالاتر کمک می کند.
  • بلوبری می تواند دماهای پایین را تحمل کند، اما در فصل سرما باید مراقب یخبندان ها باشید.
  • در فصل گرما، نیاز به آبیاری منظم و جلوگیری از خشکی خاک دارید؛ زیرا حرارت بالا می تواند به گیاه آسیب بزند.

برنامه کوددهی سالانه بلوبری

برنامه کوددهی هر گیاهی، بر اساس نوع خاک، شرایط محیطی و نیازهای همان گیاه تعیین می شود. برای تشخیص نیازهای بلوبری، قبل از هر کاری نیاز به آزمایش خاک داریم. برنامه کوددهی نرمال بلوبری برای گیاهی که در خاک اسیدی کاشته شده است به شرح زیر می باشد:

• اواخر زمستان – اوایل بهار (فصل بیداری گیاه): این کوددهی به منظور تأمین مواد مغذی اولیه انجام می شود. در این دوره نیاز به کودهی با کودهای آلی داریم. همچنین از کود NPK به منظور تامین نیتروژن، فسفر و پتاسیم استفاده می شود.
• اوایل بهار (قبل از شکوفه دهی): در این دوره نیاز به کود نیتروژنی مثل سولفات آمونیوم و کود فسفر داریم. کود نیتروژن به رشد سریع تر برگ ها و شاخه ها کمک می کند و باعث افزایش تولید گل و میوه می شود. گوگرد موجود در سولفات آمونیوم، باعث کاهش pH خاک می شود که برای گیاه بلوبری عالی است. با کاهش pH خاک و افزایش اسیدیته خاک، شرایط برای رشد بلوبری فراهم خواهد شد.
• اواسط بهار (زمان گلدهی): استفاده از کودهایی که pH خاک را حفظ می کنند در این دوره کمک کننده خواهد بود.
• اواسط تابستان (قبل از برداشت میوه): در این بازه استفاده از کود پتاسیم توصیه می شود. پتاسیم به بهبود کیفیت میوه و افزایش مقاومت گیاه در برابر بیماری ها کمک می کند.
• اواخر تابستان (پس از برداشت میوه): بعد از برداشت میوه، کوددهی با کود کمپوست صورت می گیرد. این اقدام به منظور تقویت خاک و آماده سازی گیاه برای خواب زمستانی است. در این بازه می توان از فسفر نیز استفاده کرد. فسفر به تقویت ریشه ها و آماده سازی گیاه برای خواب کمک می کند و در فصل بهار به رشد بهتر گیاه کمک خواهد کرد.

نکات تکمیلی کاشت و نگهداری بلوبری

• بلوبری نیاز به رطوبت خاک دارد. این موضوع در مراحل اولیه رشد از اهمیت بیش تری برخوردار است. خاک بلوبری باید مرطوب باشد ولی از غرقاب شدن جلوگیری گردد.
• آبیاری قطره ای یا آبیاری به صورت ملایم بهترین روش ها برای تامین آب مورد نیاز بلوبری هستند. این روش ها به حفظ رطوبت خاک کمک کرده و از آسیب به ریشه ها جلوگیری می کنند. اگر از روش آبیاری سطحی استفاده می کنید، باید توجه داشته باشید که آب به طور یکنواخت در اطراف پایه گیاه پخش شود.
• قرار دادن لایه ای از مالچ (مانند کاه، پوست درخت یا پیت ماس) بر روی خاک می تواند به حفظ رطوبت کمک کند و از تبخیر آب جلوگیری نماید.
• بلوبری به حداقل 8-6 ساعت نور مستقیم خورشید در روز نیاز دارد. عدم دریافت نور کافی منجر به کاهش کیفیت میوه می شود. برای این منظور نهال ها را در مکان هایی بکارید که سایه درختان یا ساختمان ها وجود نداشته باشند.
• آفات و بیماری ها می توانند به شدت بر رشد و باردهی بلوبری تأثیر بگذارند. بنابراین، پیشگیری و کنترل این مشکلات از اهمیت بالایی برخوردار است. روش های مؤثر برای کنترل آفات و بیماری ها در بلوبری شامل انتخاب رقم مناسب، کاشت نهال در مکانی با نور و تهویه مناسب و توجه به فاصله گذاری نهال ها از یکدیگر می باشد. نهال ها را با فاصله مناسب از هم بکارید تا هوا بتواند به راحتی در بین گیاهان گردش کند و رطوبت تجمع پیدا نکند. استفاده از دشمنان طبیعی (مثل سوسک های گوشت خوار و زنبورهای پارازیت)، کشت گیاهان همسایه که آفات را جذب می کنند (مثل گل کلم یا پیاز) و استفاده از روش های بیولوژیک و طبیعی مثل محلول های خانگی و آفت کش های طبیعی) به کنترل آفات کمک می کند.
• در مناطقی با سرمای شدید، از پوشش های مناسب برای محافظت از نهال ها در برابر یخبندان استفاده کنید.
• برای جلوگیری از گرمازدگی درختان، آن ها را به طور مرتب آبیاری کنید و در صورت لزوم از سایه سازها استفاده نمایید تا دما کنترل شود.
• مطمئن شوید که گیاه فضای کافی برای رشد دارد و تهویه مناسبی در اطرافش وجود دارد. این کار به جلوگیری از بیماری های قارچی کمک می کند.
• هرس نهال ها در فصل مناسب (مثل اوایل بهار) می تواند به بهبود رشد و باردهی کمک کند. هرس باید به طور اصولی انجام شود تا از آسیب به درخت جلوگیری گردد.
• برداشت میوه بلوبری مرحله ای حیاتی در فرآیند کشت این گیاه است. برداشت در زمان مناسب، تأثیر زیادی بر کیفیت میوه ها و باردهی کلی دارد. بلوبری معمولاً در اواخر تابستان آماده برداشت است. زمان دقیق برداشت بستگی به نوع رقم و شرایط آب و هوایی دارد. وقتی میوه ها به رنگ آبی تیره و یکنواخت درآمدند، آماده برداشت هستند. میوه های سبز یا قرمز هنوز نرسیده اند و بهتر است منتظر بمانید. میوه های رسیده نرم و کمی لطیف هستند. اگر میوه ها سفت باشند، هنوز آماده برداشت نیستند.